Je krijgt ineens een ander merk medicijnen Waarom? En wat kun je doen? (artikel)

Printen

Uit: Hyponieuws 2 – 2022

Veel patiënten maken het mee. Zij krijgen bij de apotheek zomaar ineens en zonder overleg een ander merk mee van hun vertrouwde medicijnen. Hoe komt dat? En kun je daar iets aan doen?

Medicijntekorten leiden regelmatig tot noodgedwongen medicijnwisselingen in de apotheek. Daarnaast zorgt het voorkeursbeleid (ook preferentiebeleid genoemd) van verzekeraars voor een groot deel van de wisselingen, maar er zijn nog meer oorzaken. Sommige zorgverzekeraars hanteren namelijk geen voorkeursbeleid voor bepaalde medicijnen, maar andere modellen (zie kader onder dit artikel). Deze hebben – net als het voorkeursbeleid – kostenbesparing als doel. En dat maakt lagere zorgpremies mogelijk.

Afhankelijk van inkoopbeleid

Bij al deze andere modellen koopt de apotheker het label (merk of generiek) in op basis van de voor hem laagste inkoopprijs. Soms bieden leveranciers namelijk korting als apothekers een pakket van verschillende geneesmiddelen afnemen. Maar ook andere aspecten zijn bepalend bij de keuze voor een leverancier, zoals beschikbaarheid. Hoe vaak je te maken krijgt met wisselingen, is in het geval van deze drie modellen dus afhankelijk van het inkoopbeleid van de apotheker en het aanbod van de leveranciers.

Los van deze modellen komen medicijnwisselingen ook voor door parallelimport. Het vervangende middel uit het buitenland moet daarbij dezelfde werkzaamheid en veiligheid hebben, maar de hulpstoffen, het uiterlijk en de verpakking mogen wel anders zijn*. Ook hier speelt de bedrijfseconomische keuze van de apotheek een belangrijke rol.

Lange arm

Het voorkeursbeleid is dus niet enkel de oorzaak van medicijnwisselingen. In al deze modellen is het namelijk niet de zorgverzekeraar, maar juist de apotheker die het label kiest en vanwege bedrijfseconomische redenen vervangt door een voor hem goedkopere variant. Zijn afspraken met de zorgverzekeraar spelen daarin wel een belangrijke rol. De invloed van de zorgverzekeraar reikt dus verder dan het voorkeursbeleid.

Wees voorbereid

Zeker als je afhankelijk bent van meerdere medicijnen, kun je dus te maken krijgen met wisselingen, soms zelfs meerdere malen per jaar. In veel gevallen geeft dat geen problemen, maar bij sommige medicijnen kan dit wisselen leiden tot ontregelingen, met alle gevolgen van dien. Dit is wetenschappelijk bewezen voor het schildkliermedicijn levothyroxine, maar wees ook alert bij andere kunstmatige hormonen, zoals hydrocortison en desmopressine.

Zorg daarom dat je weet welke regels jouw verzekeraar hanteert voor jouw medicijnen. Raadpleeg hiervoor de website of de klantenservice van je verzekeraar en overleg bij twijfel met je behandeld arts. Met de juiste informatie ga je rustig het gesprek aan met je apotheek. Vertel wat voor jou de gevolgen zijn als je wisselt van merk. Heb je recht op je eigen merk? Vertel dit dan en leg uit waarom. Helpt dit niet? Vraag je huisarts Medische Noodzaak op het recept te zetten (zie kader). Gaat het dan toch fout? Meld je in dat geval bij de klantenservice van je verzekeraar. Als ook dat te weinig resultaat oplevert, laat het ons dan weten via medicijnen@hypofyse.nl.


*Je herkent parallelimport aan een speciaal registratienummer: RVG2//RVG1, waarbij RVG2 een uniek nummer is voor de betreffende parallelhandelsvergunning en RVG1 het registratienummer van het Nederlandse referentiegeneesmiddel.

Bronnen:
College ter Beoordeling van Geneesmiddelen
Patiëntenfederatie Nederland
Apotheek.nl
Medicijnkosten.nl
Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik
Bijwerkingencentrum Lareb
Apothekersorganisatie KNMP
Nederlands Huisartsen Genootschap
Schild – Schildklier Organisatie Nederland

Tips voor vergoeding medicijnen

  • Check je medicatie op medicijnkosten.nl. Daar zie je of het is opgenomen in het geneesmiddelenvergoedingssysteem, of er aanvullende voorwaarden gelden (zoals een voorkeursbeleid), of je moet bijbetalen en of er een vervangend middel is dat wél (geheel) wordt vergoed.
  • Verandert je zorgverzekeraar in de loop van het jaar het voorkeursmiddel voor jouw medicijn? Dan heb je het recht om over te stappen op een andere verzekeraar. Doet je eerste verzekeraar daar moeilijk over? Dan kun je een klacht indienen bij de verzekeraar zelf. Helpt dit niet, dan kun je een klacht indienen bij de Stichting Klachten en Geschillen Zorgverzekeringen (www.skgz.nl).
  • Wisselt je apotheek steeds van leverancier? Dan kun je overstappen naar een andere apotheek die een contract heeft met jouw verzekeraar.

Bron: consumentenbond.nl

Medische Noodzaak

Vinden jij en je arts het voorkeursmiddel van de zorgverzekeraar in jouw situatie niet het geschikte medicijn? Dan kan je arts je een ander geneesmiddel voorschrijven en daar Medische Noodzaak (MN) bij vermelden. De apotheek moet dan dit specifieke merk verstrekken. De vergoeding door de zorgverzekering hangt vervolgens af van de voorwaarden van je zorgverzekeraar. Helaas negeren sommige apothekers en/of zorgverzekeraars dit MN.

Beleid m.b.t. keuze en vergoeding van medicijnen

Voorkeursbeleid (preferentiebeleid)
Zijn er meerdere geneesmiddelen met dezelfde werkzame stof? Dan mag de zorgverzekeraar bepalen welke variant hij vergoedt, behalve als er Medische Noodzaak op het recept staat.

Pakjesmodel of IDEA-model
De zorgverzekeraar betaalt de apotheker een vaste, gemiddelde prijs per verpakking, ongeacht het soort medicijn, merk, inkoopprijs of Medisch Noodzakelijk. De apotheker bepaalt zelf welk middel hij uitgeeft. De scherp inkopende apotheker verdient dan aan sommige medicijnen, maar legt geld toe op zeldzame, dure medicijnen. Deze afspraak geldt voor twee jaar.

Clustermodel of DSW-model
De zorgverzekeraar maakt met het grootste deel van de gecontracteerde apothekers afspraken over een vaste prijs per cluster van onderling vervangbare medicijnen, ongeacht het merk, inkoopprijs en medische noodzaak. Die afspraak geldt in principe voor 2 jaar. Hierbij bepaalt de apotheker zelf welk merk hij van deze medicijnen uitgeeft.

Laagsteprijsmodel
De apotheker kiest zelf welk medicijn hij aflevert. De zorgverzekeraar vergoedt echter alleen de prijs van het merk met de laagste prijs. Deze afspraak geldt vaak voor langere tijd.


© Nederlandse Hypofyse Stichting - Alle rechten voorbehouden

ANBI Keurmerk