Medicijnen: Kun je even zonder? (artikel)

Bijnierhormoon cortisol: hydrocortison

Over hydrocortison kunnen we duidelijk zijn: je kunt niet zonder, ook niet een tijdje. Vergeet je de tabletten tijdens een weekendje weg? Dan moet je deze daar alsnog gaan halen in de apotheek. Een tekort aan cortisol kan namelijk snel klachten geven, zoals duizeligheid of misselijkheid. Het kan ook tot een bijniercrisis leiden. Dit medicijn heb je dus dagelijks nodig. Zorg daarom altijd voor voldoende tabletten in huis en bestel op tijd nieuwe tabletten bij de apotheek. Houd de houdbaarheidsdatum van de tabletten en de noodinjecties ook goed in de gaten.

Hydrocortison is een corticosteroïd. In noodsituaties kunnen alle soorten corticosteroïden een bijniercrisis voorkomen. Huisartsen en ambulancepersoneel hebben minimaal één soort van de corticosteroïden in hun noodkoffer zitten. Prednison en dexamethason zijn bijvoorbeeld vaak gebruikte corticosteroïden.

Schildklierhormoon: levothyroxine

Schildklierhormoon is belangrijk; een tekort hieraan kan klachten en problemen veroorzaken. Stop je met het slikken van dit medicijn? Dan is 7 dagen later nog steeds de helft hiervan in je lichaam aanwezig. Dat komt door de halfwaardetijd van levo thyroxine van ongeveer 7 dagen. De hoeveelheid schildklierhormoon in het bloed is hierdoor best stabiel. Een keertje vergeten is daarom niet zo erg. Maar het is natuurlijk wel belangrijk dat je dit medicijn normaal gesproken goed inneemt. Vergeet je per ongeluk een keer levothyroxine in te nemen? Neem de vergeten pil(len) dan dezelfde dag gewoon alsnog in. Of neem de volgende dag een dubbele hoeveelheid in.

Antidiuretisch hormoon (ADH): desmopressine

Bij de ziekte diabetes insipidus maak je geen anti diuretisch hormoon meer aan. Je plast dan veel en raakt zo wat uitgedroogd. Daardoor krijg je hevige dorst en ga je veel drinken om het vocht aan te vullen. Desmopressine voorkomt dat je veel gaat plassen en werkt snel. De meeste mensen gebruiken tabletten, maar er zijn ook neusdruppels en een neusspray. Na het innemen van de tablet werkt het medicijn 6-14 uur. Dit verschilt erg per persoon. Lukt het om wat voor reden ook niet om de tabletten op tijd in te nemen? Dan kan dit vrij snel klachten veroorzaken, namelijk veel plassen en dorst. Drink dan goed en neem de desmopressine alsnog in.

Groeihormoon

Voor kinderen met een tekort aan groeihormoon is het inspuiten van groeihormoon belangrijk voor de groei. Als zij de injectie een keer vergeten, geeft dat niet meteen klachten of problemen. Maar op tijd en voldoende spuiten is belangrijk om uiteindelijk een goede eindlengte te krijgen. Volg de uitleg van de behandelaar dus goed op.
Bij sommige volwassenen kan een groeihormoontekort klachten geven, zoals minder energie. Ook kan het iets meer risico geven op botontkalking, overgewicht en een verhoogd cholesterol. Deze bescheiden gevolgen treden pas op na maanden tot jaren. Tijdelijk geen groeihormoon spuiten leidt dus niet meteen tot grote problemen.
De hoeveelheid groeihormoon in het bloed daalt met de leeftijd. Daardoor is met het ouder worden steeds minder groeihormoon nodig. Sommige mensen stoppen met groeihormooninjecties als ze ouder worden. Stop niet zomaar zelf, overleg dit altijd met de arts.

Geslachtshormoon:oestrogeen of testosteron

Bij vrouwen kan een tekort aan oestrogeen klachten veroorzaken, zoals opvliegers en een verminderd libido (= zin in seks). Het kan ook problemen veroorzaken, zoals een verminderde botdichtheid. Na de menopauze – meestal rond het 50ste levensjaar – daalt bij alle vrouwen de hoeveelheid oestrogeen. Word je als jongere vrouw behandeld met oestrogeen en vergeet je dit een keer in te nemen? Dan zorgt dat niet direct voor grote problemen. De botdichtheid verandert bijvoorbeeld maar langzaam in de loop der jaren. Maar let wel op als je de anticonceptiepil een keer vergeet in te nemen. De pil kan dan namelijk wel minder beschermen tegen een zwangerschap.

Bij mannen kan een tekort aan testosteron klachten veroorzaken, zoals opvliegers en een verminderd libido op korte termijn. Daarnaast kan het op de langere termijn zorgen voor bijvoorbeeld minder energie, minder spierkracht en een lagere botdichtheid. Gebruik je testosterongel? Dan gaat het testosteron in het bloed 24 uur na het smeren dalen. Na 72 tot 96 uur is de testosterongel helemaal uitgewerkt. De testosteroninjecties geven langer de juiste hoeveelheid testosteron in het bloed: 3 weken tot 3 maanden, dat hangt af van het merk van de injectie.

Let op!

Schrijft de arts je medicijnen voor? Neem deze dan altijd goed volgens de uitleg in. Deze informatie is niet bedoeld om te gaan uitproberen wat wel en niet kan. Maar wel om je te helpen als je een keer je medicijnen vergeten bent.